De kranten staan er vol mee: het gaat niet goed met de bijen. Zowel de achteruitgang van de wilde bijen als de sterfte van volken van de honingbij zijn zorgwekkend. Om hier aandacht voor te vragen en de wilde bij een steuntje in de rug te geven, is het landelijke project Nederland Zoemt gestart. Hiermee worden initiatieven ondersteund die de leefomstandigheden van wilde bijen op het platteland, in natuurgebieden en in de stad verbeteren. Nederland Zoemt wordt gevormd door twee nationale projecten: De Wilde Bijenlinie (LandschappenNL) en De Wilde bij in de hoofdrol (IVN en Stichting Natuur- en Milieu). Landschapsbeheer Drenthe coördineert dit project in Drenthe.
Achteruitgang
In Nederland zijn 350 soorten wilde bijen aangetroffen. Veel soorten wilde bijen zijn in de afgelopen decennia sterk achteruitgegaan door een gebrek aan voedsel en nestgelegenheid. Belangrijke oorzaken hiervan zijn de versnippering van leefgebieden en de intensivering van het landgebruik. Ook de uitstoot van stikstof- en ammoniak heeft invloed. Het zorgt voor vergrassing van terreinen, waardoor geschikte zandige plekken dichtgroeien.
Belang van wilde bijen
Wilde bijen en hommels zijn belangrijke bestuivers. In Nederland is 80% van de wilde planten afhankelijk van insecten voor de bestuiving. Maar niet alleen voor de inheemse flora spelen wilde bijen een belangrijke rol, dit geldt ook voor onze voedselgewassen. Zonder bestuivers zouden we bijvoorbeeld geen appels kunnen plukken en tomaten kunnen oogsten.
Verspreiding en habitat
Wilde bijen komen verspreid over de hele provincie voor. In wegbermen, bosjes, natuurterreinen en zelfs in uw achtertuin kunnen sommige soorten een geschikte plek vinden om te leven. Een groot aantal wilde bijensoorten is afhankelijk van één bepaalde plantenfamilie of plantensoort voor het verzamelen van stuifmeel voor hun nakomelingen. Deze specialisten zijn hierdoor kwetsbaarder en verdwijnen als deze (bloeiende) planten niet aanwezig zijn. Andere wilde bijensoorten zijn meer generalistisch en verzamelen nectar en stuifmeel op veel meer soorten bloeiende planten. Voor natuurbeheerders en gemeentes is het belangrijk om ook rekening te houden met de gespecialiseerde bij. Kleinschalig en gefaseerd beheer komt de wilde bij ten goede.
Nederland Zoemt
In de zomer van 2017 is het project Nederland Zoemt van start gegaan. Het doel van het project is de leefomstandigheden en voedselbeschikbaarheid voor wilde bijen in Nederland verbeteren. Om dit te bereiken zullen verspreid over het land in de periode 2017-2019 totaal 300 nieuwe wilde bijenplekken worden gerealiseerd. Bijvoorbeeld door het aanplanten van bomen en struiken, het inzaaien van bloemrijke plekken en het aanleggen van nestelgelegenheid in de vorm van leembulten. Niet alleen wilde bijen zullen hiervan profiteren, maar bijvoorbeeld ook vlinders zullen dankbaar gebruik maken van de bloemrijke plekken! Ook bestaande plekken kunnen gebruik maken van de ondersteuning.
Bij de realisatie van de plekken wordt samengewerkt met bewoners- en vrijwilligersgroepen, boeren, natuurbeheerders, waterschappen, gemeentes en andere betrokken partijen. Ook bestaande initiatieven en plekken kunnen ondersteuning ontvangen voor een verdere optimalisatie.
Landelijk vindt vanuit LandschappenNL in dit project samenwerking plaats met IVN en Stichting Natuur- en Milieu. Op provinciaal niveau werkt Landschapsbeheer Drenthe onder andere samen met de Natuur- en Milieufederatie Drenthe en met Stichting het Drentse Landschap. De Natuur- en Milieufederatie vraagt met het project Heel Drenthe Zoemt aandacht voor de biodiversiteit in het agrarisch gebied. Dit project sluit naadloos aan op het project Nederland Zoemt.
Meedoen?
Ook in Drenthe zullen nieuwe plekken voor wilde bijen gecreëerd worden en bestaande plekken worden verbeterd. Kent u een geschikte plek? Heeft u goede ideeën om de leefomstandigheden bij u in de buurt voor wilde bijen te verbeteren? Of wilt u meehelpen bij het inventariseren van wilde bijen in de provincie? Meld u dan snel aan voor het project Nederland Zoemt. U kunt voor aanmelding en meer informatie contact opnemen met Stefan Pronk van Landschapsbeheer Drenthe.
Overzichtskaart
Inmiddels zijn er al heel wat initiatieven opgestart of ondersteund dankzij Nederland Zoemt. Op onderstaande overzichtkaartje vind je alle initiatieven op een rij. Klik op een bij voor meer informatie over het lokale initiatief.
Nederland Zoemt is een landelijk project van de koepelorganisatie LandschappenNL en wordt gefinancierd door de Nationale Postcode Loterij. In Drenthe wordt het georganiseerd en gecoördineerd door Landschapsbeheer Drenthe.