De knollathyrus (Lathyrus linifolius) is een kruid en vaste plant uit de familie van de vlinderbloemen. Het dankt zijn Nederlandse naam aan de dikke harde knollen die zich vormen aan het wortelgestel. De knollathyrus is een zeer zeldzame soort die op de Rode Lijst als ernstig bedreigd en zeer sterk afgenomen staat. De plant komt in Nederland nog maar op enkele plaatsen voor. In Drenthe zijn er relatief veel populaties aanwezig, maar helaas is ook hier een duidelijke afname in de aantallen te zien.
De knollathyrus bloeit in de periode van april tot en met augustus. De bloemen veranderen tijdens de bloei van kleur: van paarsrood naar een fletsblauwe tot groenige kleur. Voor succesvolle voortplanting is bestuiving nodig, dat vooral plaatsvindt door hommels. Na bestuiving en bevruchting vormen er peulen met een rood tot zwartbruine kleur, waarin zes tot tien gladde zaden zitten.
Behoud van de soort
Aangezien er in Drenthe nog relatief veel populaties aanwezig zijn, zet Landschapsbeheer Drenthe zich, samen met Science4Nature, in voor het behoud van bestaande groeiplaatsen en de (her)introductie op geschikte locaties. Zo heeft Science4Nature vanaf 2016 een basis gelegd voor actieve bescherming van de knollathyrus in Drenthe. Er is materiaal verzameld van bestaande groeiplaatsen, met als doel de genetische diversiteit veilig te stellen.
Optimalisatie van bestaande groeiplaatsen
In het project Knollathyrus wordt een aantal bestaande groeiplaatsen geoptimaliseerd door het treffen van enkele kleinschalige maatregelen, zoals plaggen en maaien, om de bodemomstandigheden te verbeteren. Ook voeren we het maaisel af om de bodem schraal te houden. Het doel hiervan is om de bestaande populaties te beschermen en de kans op natuurlijke verspreiding te vergroten.
Bodemonderzoek en (her)introductie
Daarnaast heeft Landschapsbeheer Drenthe onderzoek gedaan naar een aantal geschikte locaties voor (her)introductie. De knollathyrus heeft namelijk hoogwaardige omstandigheden nodig om goed te kunnen groeien, zoals een niet te zure ondergrond. De plant heeft voorkeur voor een zonnige tot licht beschaduwde groeiplaats. In Drenthe komt de soort voor in heischraal grasland en lemige bermen. De potentiële groeiplekken die zijn ingezaaid, lijken tot dusver succesvol. De zaden zijn ontkiemd en de planten groeien en bloeien. Of de soort ook op een natuurlijke wijze verspreid, moet nader veldonderzoek nog uitwijzen.
Meer informatie
Voor vragen over het project Knollathyrus van Landschapsbeheer Drenthe kunt u contact opnemen met Thijs Blom via info@lbdrenthe.nl / 0592-316 616. Wilt u meer weten over de knollathyrus? Daarvoor kunt u terecht op de website van Flora van Nederland.
Foto’s: Hans Dekker
Het project Knollathyrus is mogelijk dankzij financiering van de provincie Drenthe.