Aardkundige waarden zijn onderdelen van het landschap die iets vertellen over het ontstaan van het landschap. Dit kunnen landschapsvormen zijn, zoals een stuifzandkop op het Drouwenerveld, maar het gaat ook om processen, bodems en afzettingen. Het totaal aan aardkundige waarden wordt het aardkundig erfgoed genoemd. Daarvoor geldt: hoe duidelijker het verhaal ’te lezen’ is, hoe waardevoller het erfgoed. Voor een ongeoefend oog is het lastig om de bijzondere locaties te herkennen en te duiden. Landschapsbeheer Drenthe geeft hierbij ondersteuning door het geven van advies of het starten van een onderzoek. Dit wordt vaak samen met bewoners en vrijwilligers gedaan, om de betrokkenheid bij de omgeving te vergroten.
Grote variatieDrenthe heeft een grote variatie aan aardkundige landschappen. Dit varieert van ‘ijstijd landschappen’ uit meerdere ijstijden tot hele jonge landschappen als veengebieden en stuifzanden. De aanwezigheid van potklei aan of nabij het oppervlak is typisch Drents. Deze potklei is achtergelaten tijdens het Elsterien en het keileem uit de voorlaatste ijstijd, het Saalien. Tijdens de laatste ijstijd, het Weichselien, is er vooral dekzand afgezet en hebben zich dekzandruggen, -kopjes en uitblazingskommen gevormd. Ook was dit de periode van het ontstaan van pingo’s, die we nu in het landschap herkennen als pingoruïnes. De grote variatie in de ondergrond en reliëf zorgt ook voor een sterke variatie in biodiversiteit.
Link met archeologie en cultuurhistorieAardkundige waarden hebben een intrinsieke waarde. Dit betekent dat het vooral het welzijn van planten en dieren stimuleert. Maar juist de link met het menselijk gebruik maakt het nog interessanter. De Drentse essen zijn hier een mooi voorbeeld van: deze hoger gelegen akkers zijn gevormd door menselijke handen, door potstalmest op de dekzandkoppen te strooien. Dit eeuwenlange proces van ophogen heeft tot de huidige, kwalitatief goede bodems geleid. Maar ook hunebedden zijn een voorbeeld van dit samenspel. De zware en grote stenen zijn in Drenthe terechtgekomen door het landijs in het Saalien, maar zijn vervolgens door mensen gestapeld tot grafkamers.
Aardkundige monumentenDe provincie vindt het belangrijk om het aardkundige erfgoed meer onder de aandacht te brengen. In het kader daarvan zijn afgelopen jaren meerdere aardkundig bijzondere locaties onderzocht, beschreven en als Aardkundige Monumenten onthult. Elke gemeente in Drenthe heeft een Aardkundig Monument. Deze karakteristieke onderdelen in het aardkundige landschap zijn echte ‘schoolvoorbeelden’. Van al deze monumenten zijn flyers gemaakt en op locatie zijn er ook informatiepanelen aanwezig.
Onderzoek doen met vrijwilligers bij het Aardkundig Monument Duunsche landen
Meer weten?
Wilt u meer informatie, een onderzoek naar uw aardkundige omgeving of wilt u advies hierover? Neem dan contact via info@lbdrenthe.nl.