De zwaluwen zijn al een tijdje terug in het land. Ze komen rond maart vanuit hun overwinteringsgebieden in Afrika naar de plek waar ze geboren zijn, om te broeden. We zien vooral de boerenzwaluwen en oeverzwaluwen, gevolgd door de huiszwaluwen. De huiszwaluw en boerenzwaluw nestelen in de buurt van mensen en zijn daarom wat bekender. Tijd om de oeverzwaluw even in het zonnetje te zetten.
Herkenning en leefgebied
De oeverzwaluw is onze kleinste zwaluw. De vogel is bruin van boven en aan de onderkant wit met een bruine borstband. Dit bruine ‘kettinkje’ is opvallend, net als de plek waar de oeverzwaluw broedt. Ze bouwen geen eigen nest van klei en leem, maar graven holletjes in steile wanden, liefst aan het water met nestgangen tot wel 120 cm diep. Ze bouwen nesten bij afgravingen, zanddepots en natuurlijke oevers. De beschikbaarheid van broedplekken is dus vaak afhankelijk van menselijke bouwactiviteit. Ze weten ze feilloos en snel te vinden. Soms tot frustratie van de bouw, omdat het werk dan moet worden stil gelegd. Als er weinig wordt gebouwd in Nederland, kan het een negatief effect hebben op de populatie oeverzwaluwen. Daarnaast spelen er altijd andere factoren mee zoals droogte in de zomer of juist een koud voorjaar hier. De huidige bouwcrisis kan zeker een effect gaan hebben.
Een handje helpen
Landschapsbeheer Drenthe zet zich al jaren op verschillende manieren in voor de oeverzwaluw. Jaarlijks geven we een seintje aan eigenaren/beheerders dat het weer tijd is om de wanden klaar te gaan maken voor het nieuwe broedseizoen (afsteken of aanvullen bij kunstmatige wanden). Daarnaast ondersteunen wij initiatieven van particulieren, terreinbeherende organisaties en vrijwilligersgroepen die een wand willen maken. Bij de aanleg en het jaarlijkse beheer van oeverzwaluwwanden kunnen wij ondersteunen. Dit kan financieel zijn en/of in de vorm van advies en begeleiding van de werkzaamheden. Als wij zelf ergens kansen zien om een wand te realiseren -binnen een project of omdat ergens in het veld zich een mogelijkheid voordoet- dan proberen wij die te grijpen.
Eén van de wanden die we dit jaar onder handen hebben genomen, ligt in Hooghalen. In eerste instantie was de steilheid van de bovenste meter niet voldoende; dit moet zo loodrecht mogelijk. In februari is de wand opnieuw steil gemaakt. Jaarlijks beheer is noodzakelijk, zodat begroeiing de wand of aanvliegroute niet ongeschikt maakt en roofdieren de nestholtes moeilijk of liefst niet kunnen bereiken.
Foto Oeverzwaluw: Annemarie Loof