Het agrarisch cultuurlandschap in Drenthe vormt een belangrijk leefgebied voor twaalf graslandvlinders, zoals het oranjetipje, het icarusblauwtje en de kleine vuurvlinder. Helaas gaat het niet goed met ze: veel soorten zijn in de afgelopen decennia sterk achteruitgegaan en voor een groot deel verdwenen in Drenthe. Hoe staat het er nu voor? Om dit in te kaart brengen, bundelen Landschapsbeheer Drenthe en de Vlinderwerkgroep Drenthe hun krachten in het inventarisatieproject Boerenlandvlinders op de kaart.
Boerenlandvlinders zijn te vinden in bloemrijke graslanden, bermen, taluds en overhoekjes. In Drenthe worden twaalf soorten tot deze groep gerekend. Dit zijn: de argusvlinder, de bruine vuurvlinder, het bruin zandoogje, het groot dikkopje, het hooibeestje, het icarusblauwtje, het klein geaderd witje, de kleine vuurvlinder, het koevinkje, het oranje zandoogje, het oranjetipje en het zwartsprietdikkopje. Een aantal daarvan staat op de Rode Lijst en is nationaal beschermd.
Achteruitgang
Niet alleen in Drenthe, maar ook in de rest van Nederland heeft er een sterke daling plaatsgevonden in zowel populatiegrootte als spreiding van boerenlandvlinders. Redenen voor deze achteruitgang kunnen zijn: intensief landgebruik, verzuring, verdroging, vermesting, versnippering van natuur en een afname van bloemrijke gebieden.
Wat vlinders vertellen over landschapskwaliteit
Alle boerenlandvlinders zijn sterk verbonden met (bloemrijke) graslanden, bermen, taluds en overhoekjes. Omdat deze vlinders slechts korte afstanden afleggen, zegt hun aanwezigheid iets over de omgeving waarin ze vliegen. Als er meerdere soorten in een gebied worden waargenomen, dan is dat een goed teken. Het zegt iets over de landschapskwaliteit. Zo zijn de boerenlandvlinders niet alleen prachtig om te zien, maar zijn ze ook een betrouwbare graadmeter van de biodiversiteit in het landelijk gebied.
Meten is weten
Volgens recente tellingen en gegevens zijn in veel gebieden geen boerenlandvlinders meer gevonden. Zijn de vlinders daar echt verdwenen of zijn ze alleen niet meer waargenomen? Om hierachter te komen, is Landschapsbeheer Drenthe samen met de Vlinderwerkgroep een inventarisatieproject gestart. Met als doel de verspreidingsontwikkeling in Drenthe in beeld te brengen. De monitoring richt zich vooral op plekken waarvan weinig gegevens beschikbaar zijn en gebieden waar in het verleden boerenlandvlinders zijn waargenomen, maar een sterke afname is geconstateerd. Door opnieuw te tellen in de periode april tot en met september wordt er een duidelijker beeld geschetst van de mate van achteruitgang en de huidige verspreiding.
Hulp gezocht
Voor het in kaart brengen van boerenlandvlinders is de inzet van vrijwilligers van groot belang. Natuurliefhebbers en vlinderaars die willen meehelpen, kunnen zich melden bij Thijs Blom van Landschapsbeheer Drenthe via info@lbdrenthe.nl. Enige kennis van dagvlinders is wenselijk, evenals de bereidheid om zelfstandig op pad te gaan. De inventarisaties lopen langs openbare paden en wegen, denk aan wandel- en fietspaden, bermen en schouwpaden langs sloten. Met hun waarnemingen leveren vrijwilligers een waardevolle bijdrage aan het in beeld brengen van de verspreidingsontwikkeling van boerenlandvlinders in Drenthe.
Excursies
In het kader van het inventarisatieproject organiseert Landschapsbeheer Drenthe drie excursies in de vliegperiode van de boerenlandvlinders. Met als doel vrijwilligers handvaten te bieden bij het inventariseren van de vlinders en te voorzien van voldoende kennis om zelfstandig in het veld aan de slag te kunnen.
In de excursie legt ecoloog Willem Bosma in het veld uit op wat voor manier vrijwilligers kunnen bijdragen aan de monitoring van boerenlandvlinders in kilometerhokken. Na afloop zijn vrijwilligers in staat om volgens deze aanpak te tellen en zelfstandig aan de slag te gaan. De excursies vinden plaats op zaterdag 12 juli in Broekhuizen, zaterdag 2 augustus in Gieten en op zaterdag 30 augustus in de omgeving van het Leekstermeer. Heeft u belangstelling? Meldt u zich dan aan bij Lenie Maas, medewerker bewonersbetrokkenheid, via l.maas@lbdrenthe.nl. Vermeld in de e-mail graag uw naam, e-mailadres, telefoonnummer, woonplaats en voor welke datum u zich opgeeft. Na aanmelding ontvangt u aanvullende informatie.
Wilt u meer weten over de excursies? Klik hieronder op de gewenste datum om de informatieflyer te bekijken.
Meer informatie
Voor vragen over het project Boerenlandvlinders op de kaart kunt u contact opnemen met Thijs Blom, projectleider biodiversiteit, via info@lbdrenthe.nl of kijk op de website van de Vlinderwerkgroep Drenthe.
Het project Boerenlandvlinders op de kaart wordt gefinancierd door de provincie Drenthe.